Bizans'ta Cebir
Bazı kaynaklar, Bizans'ta ileri
bir matematiğin varlığı hakkında geniş bilgi verirler. Ortalama 1000 yıllık
hayatı olan Bizans'ın, matematik tarihinde, Eski Yunan matematiğini, ilerletip
geliştirmesi bakımından, pek parlak bir duruma sahip değildi. Bu devir
matematikçileri olarak belirtilen ve aynı zamanda Nikomedya (İzmit) rahibi olan
Masimus Planudes (İzmit 1260 -İstanbul 1310), Diofantos'un birinci ve ikinci
kitaplarına dair sadece tefsir yazabilmiştir. M. Planudes'in en çok bahsedilen
eseri, 1300 yılında yazdığı Hint Hesabı'dır. Planudes; bu eserinde,
karekök alma kuralını, Diofantos'un eserini esas almak suretiyle Hint metodunu
tatbik etmişti.
14. yüzyılın ikinci yarısından itibaren, 15. yüzyılın ilk yansına
kadar (İstanbul'un fethi yıllarına kadar), Bizans matematiğinde bilim tarihinde
isim bırakmış matematikçilere rastlanılmaz. Bu tarihlerde, siyasal olaylar
yüzünden, bilim ihmal edilmiştir. Bu tarihlerin ilginç bir olayı, İstanbul'da
gizli kalmış özel kişisel kitaplıkların dışında, elyazması (manüskrit) ne kadar
eser varsa İtalya'ya götürülmüştür. İstanbul'da elyazmalarına ait hiç bir eser
bırakmamışlardır. Givanni Aurispa'nın (1369-1460) Bizans'tan Venedik'e 238
elyazması eser götürdüğü tarihi bir olay olarak bilinmektedir.
Bizans matematiğinin durumunu, ayrıntılarıyla incelemiş olan Hamit
Dilgan Matematik Tarih ve Tekamülüne Bir Bakış adlı eserinde şöyle yazar :
"Bizans'ta tam anlamıyla büyük matematikçi yetişmemiştir. Birçoğunun eserleri
(birkaçı müstesna) mütevazı ve basittir, Hatta bazılarının eserlerindeki
problemlerin, yazarları tarafından anlaşılamadığı seziliyor... Bütün bu
hususlar, Eski Yunan dehasının gerilemiş ve tükenmiş olduğuna canlı birer örnek
teşkil eder. Şu kadar var ki, Bizans matematiği, aynı devrelerdeki Roma
matematiğinden çok daha ileri bir durumda olmakla beraber, Doğu İslam Dünyası
Matematiğine nazaran çok geri kalmıştı.''