Eski Mısırlılar'da Geometri
Eski Mısır'da görülen geometri
bilgileri, yüzey ve hacim hesapları olarak karşımıza çıkmaktadır. Mısırlılar,
kare ve dikdörtgen alanlarını, doğru bir şekilde hesaplayabiliyorlardı. Düzgün
olmayan bir yüzeyin planını ise, dörtgenleştirme yoluyla elde ediyorlardı. Üçgen
alanı bilgisinden hareket ederek de, yamuğun alanını elde ediyorlardı.
Mısırlılar'ın; üç boyutlu cisimlerden; silindir, koni, piramit,
dikdörtgen prizma ve kesik prizma hacimlerini de bildikleri anlaşılmaktadır.
Kesik piramidin hacminin hesaplanması, zamanın geometrisi için son derece önem
taşımaktadır. Aydın Sayılı; adı geçen eserinde konu ile ilgili geniş bilgi
verdikten sonra şunları yazar: "Mısırlılar'ın, aritmetiklerinde olduğu gibi
geometri problemlerinin çözümünde de, tamamıyla somut özel hallerin ele
alınmasından ileri gidilmiyor. Karşılaşılan bütün örneklerde ortak bir vasıf
Mısır geometrisinde genel formül kavramının mevcut olmayışıdır. Zihinde bir nevi
genel formül fikri ve belli genellemeler vardı. Açı geometrisi mevcut değildi.
Bunun yanında Doğru geometrisi gelişmiş durumdaydı." Burada doğru geometrisi ile
ölçü için; sadece doğruları kullanan ve açı kavramına başvurmayan bir geometri
kastedilmektedir. Alan ve hacim hesapları, doğruların yardımıyla yapılmaktadır.
En, boy, taban, dikme, köşegen, çap ve çevre, hem ölçülebilen, hem de ölçüde
aracı rolünü kullanıyordu. Bugünkü ifadeyle; 45 derecenin, bazı trigonometrik
özelliklerini de bildikleri anlaşılmaktadır.
Burada akla şöyle bir soru gelmektedir; Mısırlılar, ilkel geometri
bilgisi diyebileceğimiz, ama bugünkü geometrinin temel bilgilerini, hangi
ihtiyaçları sonucu ortaya koymuşlardır?
Bilindiği gibi; Nil Irmağının mevcudiyeti, Mısır'ın günlük hayatı için
son derece önemlidir. Bu ırmağın taşmasıyla, su altında kalan arsaların sık sık
ölçülmesi, kaybolan ya da zarara uğrayan arsanın ölçüsünün doğru olarak tespiti
ve vergi miktarlarının da buna göre belirlenmesi gerekmektedir. Mısır mezar
lahitlerinin, piramitlerin, tahta işlerinin estetik bakımdan üstünlük sağlaması,
hem çalışmaların ihtiyacından doğmuş ve hem de, zaman için var olan ölçü tekniği
ile, basit de olsa, bu ölçülerin hesaplama tekniğinin kısmen ileri derecede
olmasıdır.